Is de physician assistant (p.a.) bevoegd om zelfstandig handelingen te verrichten op het gebied van de individuele gezondheidszorg met gebruikmaking van radioactieve stoffen of toestellen die ioniserende straling uitzenden?
In het Besluit Basisveiligheidsnormen stralingsbescherming wordt gesteld dat alleen onder verantwoordelijkheid van een medisch deskundige 'medische blootstelling' mag plaatsvinden (art. 8.4). De definitie van ‘medisch deskundige’ is volgens bijlage 1 een ‘arts, tandarts of andere zorgverlener die bij of krachtens de artikelen 36 of 36a van de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg bevoegd is klinische verantwoordelijkheid te dragen voor een individuele medische blootstelling’.
De Wet BIG regelt in de artikelen 36 en 36a de voorbehouden handelingen. In totaal zijn dat er veertien, verdeeld over vijf beroepsgroepen. Volgens artikel 36 Wet BIG mag de p.a. de volgende voorbehouden handelingen verrichten (kortweg): heelkundige handelingen, endoscopieën, catheterisaties, injecties, puncties, electieve cardioversie en defibrillatie. Een en ander is uitgewerkt in artikel 5 van het Besluit Opleidingseisen en Deskundigheidsgebied physician assistant.
In artikel 36 Wet BIG is geen bevoegdheid voor de p.a. opgenomen om ‘handelingen te verrichten op het gebied van de individuele gezondheidszorg met gebruikmaking van radioactieve stoffen of toestellen die ioniserende straling uitzenden’, zoals de bevoegdheid wordt omschreven die in art. 36 lid 8 Wet BIG wel aan artsen en tandartsen wordt gegeven.
Ook in bijlage 5.3 van de Regeling Basisveiligheidsnormen stralingsbescherming wordt gesteld dat de eindverantwoordelijkheid voor de voornoemde handelingen bij de medisch specialist ligt. Wel kan de uitvoering ervan bij (bijvoorbeeld) MBB’ers ondergebracht worden.
De conclusie is dat de p.a. geen ‘medisch deskundige’ is in de zin van het Besluit Basisveiligheidsnormen stralingsbescherming, en dus niet bevoegd om zelfstandig ‘handelingen te verrichten op het gebied van de individuele gezondheidszorg met gebruikmaking van radioactieve stoffen of toestellen die ioniserende straling uitzenden’. Een p.a. kan -mits bekwaam- deze handelingen natuurlijk wel verrichten, maar dat gebeurt dan in opdracht van een 'medisch deskundige', die ook toezicht houdt bij de uitvoering en kan ingrijpen als dat nodig is.
De bovenstaande redenatie geldt trouwens niet voor de klinisch technoloog, want uit het voorstel van wet (Handelingen Eerste Kamer 26-9-2018) blijkt dat de klinisch technoloog wordt toegevoegd aan art. 36 lid 8 Wet BIG.
Aanvulling: per 1-7-2020 heeft het Ministerie van VWS de Wet BIG gewijzigd en heeft de klinisch technoloog zelfstandige bevoegdheid (met aanvullende voorwaarden) toegekend gekregen.
Overzicht van alle voorbehouden handelingen en welke beroepsgroep deze mag uitvoeren.
Lees meer over de Wet BIG op de website van KNMG en over Voorbehouden handelingen op de website van het Ministerie van VWS.
Zie ook: Visie/consensusdocument Taakherschikking PA's (2021)